Sembol Kütüphanesi

Semboller hikayelere kısa ve ölçülebilir geri bildirim vermenin sitedeki yöntemidir. Her sembol bir eleştiriye veya övgüye denk gelir. Aşağıdaki listede semboller ve anlamları belirtilmiştir.

Her sembole bir kere tıklayabilirsiniz (ileride yüksek seviyeli site kullanıcılarına birden fazla tıklama opsiyonu vermeyi düşünüyoruz). Bu tıklamayı geri alamazsınız. Bu yüzden geri bildirim verirken sorumlu davranmak önemli.

Hikayedeki bu sembol geri bildirimleri anonimdir;kimse kimin bu geri bildirimleri verdiğini bilmez. Aynı zamanda kumulatiftir yani sembol toplamını gösterir.

Bir kullanıcıya tıklayarak profilinde tüm yazdıklarından aldığı sembol eleştirilerinin toplamını görebilirsiniz.

Bu fonksiyonla amaç yazarın okuyuculardan hızlı ve ölçülebilir geri bildirimler alması. Böylece örneğin “hikayede daha fazla detaya ihtiyaç var” geri bildirimini birkaç kez ve değişik hikayelerden alana bir yazar bu yönde kendini aktif olarak düzeltmeye gidebilir. Öte yandan uzun uzadıya yorum yazmaktan hoşlanmayan ve zamanı kısıtlı kullanıcılar da bu yöntem ile eleştiri sürecinde daha aktif bir rol alabilir kanısındayız.

Mantık

1 Mantık hataları ve Tutarsızlıklar

Hikayede bazı mantıksal hatalar var.Bu durum yaratılan dünyanın kendi içerisinde oluşan bir sorundan kaynaklanıyor olabilir. Bazen de hikayenin A ve B noktası arasındaki farklılıklar mantık hatalarına yol açabilir. En basit hatalar fiziksel imkansızlıklardan doğabilir. Mesela sadece başkası bir silahı tutuyor diye silahın başka şekilde çalışmasını beklemezsiniz .Bununla beraber başta mantık hatası olarak gözüken şeyler özellikle steampunk ve diğer dünyalar da kendi içerisinde tutarlı olabilir. Genel olarak koyulan kurallar hikaye akışında veya kişiden kişiye değişmemeli.

2 Karakterin motivasyonu/hareketleri/arka hikayesi uyumsuz

Karakter bize tanıtıldığından çok daha anlaşılmaz ve aykırı hareket ediyor. Çocukları bir yangından kurtaran bir hırsız mantıklı olabilir ama çok özel bir durum olmadıkça bulduğu parayı yetkililere teslim etmesi garip olur mesela. Karakterleri ve geçmişlerini hikayelerimizde seçimleri ve hareketleri bir şey ifade etsin diye yazarız. Bazen hikayeyi hızlı toparlamak için karakterleri yapmayacakları hareketleri yapmaya veya bulunmayacakları ortamlarda bulunmaya zorlarız bu da hikayemizin bütününe zarar verir.

Karakterlerin oluşturulan dünya ile uyumsuzlukları bu kategoriye girer. Kuralların çok belli olduğu bir ortamda birden karaktere etki etmeyen bir kuralda mesela arkaplan -karakter bağlantsını bozabilir.

DETAY

3 Detay Eksikliği

Hikayede detay eksikliği var. Genel bir hata hikayede anlatılmak istenen noktaya hızlı bir şekilde ulaşmaya çalışırken hikayede oluşan şeyleri atlamaktan geçiyor. Ana karakter su altında bir araçtan diğerine amfibik dünyada yüzerken bazen aracın neye benzediğini daha çok bilmek isteriz; yüzgeçleri mi var organik mi uzun mu kısa mı? Hikaye biraz daha fazla detayla ve anlatımdan yararlanabilir. Biraz daha fazla şey bilmek istiyoruz 🙂

Bu ikon aynı zamanda hikayede konu sığ kaldığında da kullanılabilir.Hikayenin ana hatları belli olsada okuyucu bazı kısımlarda daha fazla detaya ve konuya girilebilir diye düşünüyor.

4 Detay Fazlalığı

Hikaye detay içerisinde boğulmakta. Bazı detayları ne atmosferin geneline ne de hikayenin akışına hizmet etmekte. İnsanlar dünyamızdaki gibi giyiniyorlarsa bazen mesela onların nasıl giyindiklerini çok da detaylı olarak bilmemize gerek yok. Bu aşırı detaylandırma izleyicinin zamanını yiyor ve dikkatin dağıtıyor. Ana hikaye detaylar arasında yitip gitme riski taşıyor.

5 Güzel Ayrıntılar

Hikaye içerisine yerleştirilmiş olan detaylar ve ayrıntılar okuyucuyu cezbediyor. Bu bazen hikayenin başında gelişi güzel bir tasvirin içindeki detayın hikayenin sonuna etki etmesidir. Bazen de karakterin mekanla uyumunu perçileyen ayrıntılardır. İlla fiziksel bir ayrıntı olmasına gerek karakterlerin kafasından geçen “yerinde” bir düşünce bile olabilir.

Hikaye Hızı

6 Hikayenin Temposu Düşük

Hikaye okuyucu için çok yavaş ilerliyor. Belki arada çok ilginç birşey olmuyordur veya anlatım genel olarak yavaştır. Hikayenin temposunun artırılması öneriliyor.

7 Yavaşla Biraz Dostum!

Her şey çok hızlı ve bir anda olmakta. Okuyucunun olan şeyleri hazmetmesi,anlaması ve takdir etmesi için yeterli zaman yok. Bu hikayenin vurucu noktalarının da etkisini azaltır. Hikayenin önemli noktalarındaki bağlantılar daha yavaş ve sindirerek olmalı.

8 Anlaşılması/Takip Etmesi Zor

Çoklu paralel hikaye düzeni,anlatım seçimleri bazen hikayenin bütünlüğünü ve anlatımını zora sokabilir. Bazı durumlarda özel anlatım seçimleri gerçekten hikayeye çok şey katsa da (örneğin memento filminde olduğu gibi) her deneme başarılı oluyor diyemeyiz. Anlaşılmazlık bazen gerilim ve merakı ayakta tutmak için gerekli olabilir .Fakat bu yazılan hikayede hikayenin takibini zorlaştıracak unsurlar böyle bir katma değer katmışa benzemiyor. Hikaye örgüsünün yeniden yapılandırılması düşünülebilir.

Uzunluk

9 Hikaye fikir için fazla kısa

Hikaye, fikrin harmanlanıp kullanılabilmesi için fazla kısa. Fikir hikayenin kısalığı içerisinde sıkışmış ve dallanıp budaklanacak, kök salacak yer bulamamış gibi gözüküyor.

10 Hikaye fikir için fazla uzun

Hikayenin ana fikri uzatılan planlarda ve hikaye kurgusunda yoğunluğunu ve etkisini kaybediyor.Verilmek istenen fikir ve tat fazla uzun örgüde okuyan için zorlanmış bir hissiyat oluşturuyor.Bazı kısımlar atılarak fikrin yarattığı etki ve kalite iyileştirilebilir.

11 Tam zamanında!

Hikaye tam olması gereken uzunlukta. Belki birden fazla kere yeninden yazmanız gerekti veya başlamadan önce çok detaylı bir taslak hazırlamak zorunda kaldınız ama bu emeğe değmişe benziyor, zaman yönetimi ulaşılması zor bir nokta. Okuyucunun ilgisini ayakta tutmak ve hikayenin ana fikrini sıkıştırmamayı başarmak kolay bir iş değil.Tebrikler!

Uygulama

12 Güzel fikir ama uygulama daha iyi olabilir!

Fikriniz beğenildi ve güzel bulundu ama bu fikirden ortaya çıkan hikaye daha iyi birşey olabilirdi. Bu bazen çok iyi malzeme alıp yemek yaparken ortalama bir yemek çıkmasına benziyor. Fikrin şu anda daha kullanılmamış bir cevheri var; belki de ana hikaye örgüsü vs yeninde gözden geçirmek yararlı olacaktır.

13 Ortalam fikir, iyi uygulama!

Fikir idare eder ama bu fikri kullanarak yazılan hikaye gerçekten iyi. Hikaye bir anlamda fikrin kısıtlamalarını aşarak başka ve iyi bir şey dönüşmüş. Başlangıçta orta karar bir fikir ile başlansa da sonuç buna rağmen iyi. Belki bir daha ki sefer daha iyi bir fikir ile bu yeteneği buluşturursun.

14 Bıçak gibi keskin uygulama

Ana fikrin hikayeye aktarımı kesinlikle çok güçlü.Mecut malzeme en iyi şekilde yazarın aklında kağıda dökülmüş. Hikaye fikri çok güzel bir şekilde temsil ediyor.

15 İyi dilbilgisi ve imla kullanım.

Hikayenin anlatım ve dilbilgisindeki ustalık okuyucuların dikkatini çekiyor. Bu bazen anlatılacak hikayeye iyi uyum sağlayan bir anlatım yöntemi olarak da ön plana çıkabilir. Amatör bir yazardan profesyonelliğe adım atarken düzelmesi ve iyileşmesi beklenen önemli kısımlardan biri de bu olarak görülür. İyi bir dilbilgisi okuyanın gözlerinin özgürce sayfada kaymasına ve her iki satırda bir tökezlememesini sağlar. Tebrikler!

Hikayenin Tadı

16 Komik!

Bunun için bir formül veya şablon yok. Nasıl yapılıyor bilmiyoruz ama okuyucuların yüzüne bir tebessüm yerleştirmeyi başarmışsınız! Tebrikler!

17 Güçlü Sembolizm

Sembolizm çok güçlü bir araç. Bir durumu başka imgeler veya olaylar üzerinde anlatma sanatı. Okuyucular doğru ve dozajında bir sembolizmi hikayelerinizde görüyor ve takdir ediyorlar.

18 Kör gözüne parmak

Hikaye bazı şeyleri çok açıktan ve çok fazla anlatıyor. Bazen okuyucunun bazı çıkarımları kendi adına yapması ve mevcut malzemeyi kendi çiğnemesi gerekir. Hikaye bazı şeyleri Bilal’e anlatır gibi anlatıyor ve bu genel atmosfere zarar veriyor. Bazen insan zekasına güvenmek ve biraz daha örtülü konuşmak gerek.

Karakterler

19 Derin ve Yaşayan Karakterler

Karakterler uzunca düşünülmüş ve emek verilmiş. Derinlikleriyle hikayeyi perçinliyor ve hikaye içerisinde yaşıyorlar. Birçok katmadan oluşan ilginç karakterler olabilecekleri gibi hikaye içerisinde değişime uğramaları da genelde takdir gören taraflardır.

Karakterler tutarlı ve gerçeğe yakın olduklarında da bu övgüyü hak ederler.

20 Tek boyutlu karakterler

Karakterler hikayede sadece birer araç gibi duruyor. Genelde tek bir yönleri var ve çoğu zaman da ilginç değil. Örnek olarak bir zeplin kaptanı olan karakterin tek vasfı zeplini sürmek ve biraz etrafa bağırmak olmamalı. Karakterler hikayenin sonunda başına hep aynı kalıyorlar ve bir gelişim göstermiyorlar. Karakterlerden çok mobilyayı andırıyorlar.

21 Stereotip Karakterler

Hikayedeki stereotip karakterler çok eğrelti duruyor.Tüm arkeologlar indiana jones olmadığı gibi tüm taksi şoförleri de tüm sokak dedikodusunu bilmez. Okuyucular karakterlerin çok fazla kulaktan dolma ve pop kültür bilgileriyle doldurulduğunu düşünüyor.

22 Seçilmiş Kişi Sendromu

Yazılan karakterler çok fazla kalabalık arasından seçilmiş gibi duruyor. Ona olan şeylerin tek açıklaması “hikayedeki ana karakter” veya “çok özel” olması gibi duruyor. 2.Sınıf aksiyon filmlerinde bu tüm yan karakterler bir silahlı saldırıda kevgire dönerken ana karakterin burnunun bile kanamaması anlamına geliyor. “Mistik” şekilde tüm olaylar bu karaktere oluyor; istatistik ve mantık burada hikayede ana karakter olduğu için çok çalışmıyor. Bazen biraz şans ve oluşan durumlar tabi ki kabul edilebilir ama bu hikayede bu çözüme ve açıklamaya çok fazla başvuruluyor. Karakterin bu “kurşun geçirmezliği” en sonunda hikayeye zarar veriyor.

Bağlantılar

23 Gönderme Bağımlısı

Bazen hikaye içerisinde gerçeğe veya başka eserlere olan göndermeler yüz güldürü. Diğer zamanlarda ise bazı göndermeler bilmeyenler için sıkıcı ve anlamsız olabilir. Bazen zamana veya o zamanın pop kültürüne bağlı göndermelerde mesela bir yazın hit pop şarkısı diğer zamanlarda bunu okuyanlar tarafından anlaşılmayabilir. Bu sefer okuyucu bu göndermelerle alınan risklerin hikayeye bir şey katmadığını ve boşuna ağırlık yarattığını düşünüyor.

24 Sağlam Kökler

Bazı hikayelerin kökleri bildiğimiz gerçeklere dayanır; bu gerçekler hikayenin gücüne güç katar. Bazı insanları “peki ya öyleyse?” şüphesi sokar ve illüzyonu güçlendirir. Hikayeniz bu yönden güçlü gözüküyor.

25 Zamansız

Tüm şeyler eskiyor ;anlaşılan senin hikayen hariç. Jules Verne’nin denizaltısı günümüz standartlarında eski bir denizaltı olabilir ama hala hikayede tam yol denizler altında yer alıyor çünkü klasikleşmiş. Belki zamana bağlı olamayan referans kullanımı belki de gelecekte hala ana fikrini yitirmeyecek konseptler sebebiyle okuyucu hikayenin zamansız olduğuna inanıyor. Bu hikayenin uzun bir süre geçerliliğini ve albenisini yitirmeyeceği kanısı var. Böyle mi değil mi zaman gösterecek.

26 Teknoloji Açıklama Kitapçığı

Bilim Kurgu yeni teknolojilerin ve olasılıkların alanıdır. Ama bazen bazı hikayeler bir aletin , teknolojinin veya toplumun nasıl çalıştığına çok fazla odaklanırlar ve hikayeyi geri plana atarlar. Bu durumlarda fikir çok yenlikçi ve heyecan verici olabilir ama bu teknolojiyi anlatan değil bu teknolojinin etrafında oluşan olasılıkları barındıran bir hikaye görmek isteriz, yeni bir teknoloji için bir vitrin değil. Örnek olarak en ilginç makinelerden olan Zaman Makinesinde H.G. Wells teknolojinin nasıl çalıştığından çok insan algısına ve olay örgüsüne olan etkilerini anlatmıştır. Bu hikaye biraz fazla kullanım kitapçığı gibi duruyor.

Hikaye Döngüsü/Fikri

27 Hikaye Sıkıcı veya Sıradan

Kusura bakmayın ama bu hikaye okuyucu üzerinden yeterli bir etki bırakamadı. Biraz sıkıcı olabilir ya da hikayenin anlattıkların başkaları tarafından fazlaca tekrarlanmış olabilir.

Dikkat! Lütfen eleştiri verenler olarak bu eleştiriyi bilinçli şekilde kullanın.

28 İlham verici

Hikayeniz başkalarına ilham verici nitelikte. Belkide eski bir konuya yeni bir bakış açısı getirdi. Bunun sonunda sizin hikayenizden esinlenerek veya onun yarattığı ilham rüzgarını arkasına alarak yazılacak yeni bir eserin ortaya çıkmasına katkıda bulundunuz. Başkalarında böyle bir etki bırakmak gerçekten yüksek perdeden bir övgü.

29 Taze Fikir

Fikir taze ve yenilikçi bulundu. Bu internet denizinde pek de karşılaşmayı beklediğiniz bir durum değil. Yaratıcılığınız ve tekilliğiniz övgüyle karşılandı.

30 Sürükleyici

Hikayeniz insanları peşinden sürüklüyor bir sayfa okuyan iki sayda daha okumak istiyor. Muhtemelen insanların merakını ayakta tutan ve okumaya devam etme istediği yaratan bir anlatımınız ve hikaye örgünüz var. İnsanları mutlu bir şekilde bir şeyin arkasında sürüklemek gerçekten güzel bir yetenek.

31 Mükemmel bir Yolculuk

İnişleriyle çıkışlarıyla dönemeçleriyle duraklarıyla iyi bir yolculuk zor rastlanan bir olgu. Okuyucular hikayenizin onlara bu hisleri yaşattığını düşünüyor. Zen Budizmine göre bazen hedef değil yürünen yoldur değerli olan :).

32 Fazla Düz Anlatım!

Ne yazık ki hikaye fazla doğrusal bir çizgide ilerliyor ve monoton anlatılmış. Hikayede tepe noktalar veya temponun artığı kısımlar pek belirgin değil. Başladığı gibi sona geliyor.

Bu durum bazen hikayenin arka plan bilgisinin direk okuyucunun üstüne birden boca edilmesinden de kaynaklanıyor olabilir. Okuyucu bazı şeyleri kendi keşfetmek ister, mutlak bilgiyle birden doldurulmak istemez.

Belkide hikaye değişik bir anlatım tekniğinden okuyucunun algısını değiştirmek için yararlanabilir. Genellikle düz ve temposuz bir hikaye örgüsü okuyucunun ilgisini ayakta tutmaya yetmiyor.

33 Yaşanabilir Atmosfer!

İyi hikayeler güzel arka planların önünde gerçekleşir. İnsanın ağzını açık bırakan dünyalar da olabilir, çok sıkı ve kendi içinde tutarlı bir sosyal yapı da. Çok katmanlı bu arka planlar hikayenin inandırıcılığına yardımcı olur .Bu saydıklarımızın hepsini gerçekleştiren Dune serisinden Arrakis sanırım en iyi örnek. Bu konuda okuyucular yetenekli olduğunuzu düşünüyor.

34 Bu Gezegende Yaşam Yok!

Hikayenin geçtiği ortam ve atmosfer sıkıcı veya detaylandırılmamış. Belki de okuyucu çok fazla şeyi kendisinin hayal etmekten ve arka plandaki eksiklikleri kendi kafasında doldurmaktan sıkılmıştır. Arka plan güzel olsa da geçen olay örgüsüne bir katkısı yoktur veya uyuşmazlık yaratmakta da olabilir. Başka bir sebep de arka plan arasındaki tutarsızlıklar olabilir. Bazen uzayda geçen bir tren soygununun uzayda geçmesinin tren soygunu fikrine ne katkısı var diye sormak gerekebilir. Arka planı tekrar gözden geçirmek isteyebilirsiniz.

35 Enteresan Burgular/Ayak oyunları

Hikayeniz insanları şaşırtan ve gülümseten bir şeyler yapıyor. Bazen okuyucunun dünyasını baş aşağı çeviriyorsunuz. Bu övgüyü bazen de hikayenin sonuna kadar küçük detaylarla okuyucuyu beslerken hala büyük resmi güzel bir şekilde gizleyebildiğinizde alırsınız. Geriye dönüp okuduğu sayfalara baktığında okuyucuda bir takdir ve gülümseme bırakırsınız. En güzel örneklerinden biri “Maymunlar Cehennemi” filmidir. Genellikle bu tip hikayeler başkalarının da zevk alabilmesi için “spoiler” ibaresi gerektirir :).

36 Fazla Tahmin Edilebilir

Hikaye çok tahmin edilebilir şekilde ilerliyor ve bu da okuyucu için gerilim ve heyecanı öldürüyor. Fikrin biraz saklı kalması veya anlatımda değişiklikler bu durumda önerilebilir. Ya da hikayeye biraz şüphecilik katmak bu durumdan çıkılmasına yardımcı olabilir. Bazen bu durum hikaye içerisinde gitmek istediğimiz bir sahne ve olay olduğunda oraya kadar yapılanları göz arda etmek zorunda olduğumuzda olur. Hikaye örgüsünü tekrar gözden geçirmekte yarar var.

37 Seri Üretim

Hikaye çok fazla başka kaynaklardan yararlanmakta. Zaten mevcut olan fikirler kullanılmış ama bunların üstüne çok bir şey koyulamamış gibi duruyor. Hikaye kendi başına çalışamıyor ve biraz toplama bir hikaye gibi duruyor .Diğer eserlere arkasını bir şeyler yapmak için fazla yaslıyor onların yaptığının aynısını tıpkısını tekrar ediyor.

38 Tanrının Eli! Deus Ex Machina

Hikayenin oluşan duruma veya problem olan çözümü çok dışarıdan bir kaynaktan gelmekte. Sanki karakakterimizin seçimlerinin ve yaşadıklarının pek bir anlamı yokmuş gibi hissediyoruz. Hikayeyi bağlamak ve açık uçları kapatmak için genelde başvurulan bir yöntem olsa da çoğu zaman bu okuyucuyu karakterlerden ve oluşan olaylardan uzaklaştırıyor. Geriye dönüp baktığında önemsediği şeyler için kötü hissetmesine yol açıyor.Olaylar mevcut durum ve karakterlerin bilgisindeki elemanlarla çözülürse daha iyi bir hikaye akışı olduğun kanaatindeyiz.

Not:Bu yöntemle yazılıp başarıya ulaşmış olan hikayeler yok değil sadece okuyucu burada bu durumun çalışmadığından sitem etmiş.

Önemli

39 Umut Vadediyor

Bazen bazı hikayeleri okuduğunuzda yazımda sıkıntılar vardır veya gereğinden fazla yavaş bir durum vardır. Atmosfer uyumsuz veya karakterlerde bir sıkıntı olabilir …ama yine de hoşunuza gider. Bu çok normal çünkü tüm hikayeler mükemmel olarak doğmayabilir veya bizler de profesyonel yazarlar değiliz .Bu övgü bu yarım olmuş ümit vadeden hikayeler ve emekleyen amatör yazarları yüreklendirmek için var. Belki hikayeyi tekrar değerlendirmek diğer aldığınız eleştirileri görüp bu kısımları düzeltmek gerçekten tam tamına olmuş bir hikaye ile sonuçlanabilir.

40 Başyapıt!

Bazen yüz hikayeden birinde bir hikaye vardır kafanızda mükemmeliğin tanımıdır. Bittiğinde bir arkadaşınızı bırakmış gibi üzülürsünüz ve o mükemelliğini diğerlerinin arasında yaşarsınız .Bir yemekte “ya geçen gün çok güzel bir hikaye okudum bak şöyle oluyordu…” diye arkadaşlarınıza anlatmaya can atarsınız.

Bu hikaye öyle bir hikayeki başkaları “iyi hikaye nedir?” diye sorduğunda bunu örnek göstermek istersiniz. Her yönü mükemmel olamayabilir ama kalbinizde yer etmek için yeterince iyi olmalı.

Dikkat! Lütfen bu övgüyü dikkatli şekilde kullanalım.Başyapıtlar her gün ortaya çıkmıyor ve bu övgü sadece gerektiğinde kullanılmalı ki bir anlam taşısın.Ama bir kere hikayenize böyle bir övgü geldiğinde de lütfen göğsünüzü kabartın ve iyi hikayeler yazmaya devam edin!

41 Kötü Fikir

Fikir okuyucuya yeterli gelmedi. Bazen absürt bir durum veya uyumsuz karakterler bu duruma yol açabilir. Belki de gerçekten hikayesi anlatılacak bir durum yoktur. Bu çok göreceli de olsa okuyucu hikayenin ana bileşenlerini değerlendirmeni ve sunduğu şeylere tekrar bakman için seni yazı masasına tekrar çağırıyor

Dikkat! Lütfen bu eleştiriyi bilinçli kullanın.

42 Fikir/Yakıt Az

Bazen metinlerde bir bilimkurgu hikayesi olarak tanımlanacak kadar fikir yoktur.

Başka bir ihtimal, varolan fikir hikayeyi sonuna götürecek kadar yoğun veya ilginç değil. Bazı hikayelerde bilimkurgusal öğe yeterince güçlü değildir. Hikaye kendi başına düzgün ve ifadesi güçlü olabilir fakat diğer taraftan bilimkurgusal bağlantısı/kullanımı zayıf kalmış olabilir.

Bilimkurgular tabi ki bir eşin kaybı, bir soygun, bir aşk hikayesi bir macera gibi türler için arka plan olarak kullanılabilir. Fakat bu hikayelerde de bilimkurgusal öğenin hikaye işleyişine anlamlı bir katkı yapması beklenir. “Bu hikaye niye bilimkurgu olarak yazılmış?” diye sorulduğunda anlamlı bir cevap beklenir.

Buna ek olarak uzun hikayelerde mevcut fikir arka planda çok fazla seyrelerek ana odak noktasından kaymış ve anlamsızlaşmış olabilir